Pored reorganizacije redovnih sudova, u periodu od 2003. do 2006. godine izvršena je reorganizacija sudova za prekršaje. Riječ je o radikalnoj i uspješnoj reformi koju je VSTV BiH proveo u saradnji sa entitetskim ministarstvima pravde i uz finansijsku podršku EU.

Cilj reforme je bio da se sistem odlučivanja o prekršajnim predmetima uskladi sa zahtjevima Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda i organizuje u okviru redovnog pravosuđa.

Prije reforme prekršajne predmete su rješavali prekršajni sudovi koji, uprkos nazivu, nisu bili organizovani kao dio sudske vlasti, a na sudije prekršajnih sudova nisu se primjenjivali propisi koji su regulisali sudsku funkciju. Imajući u vidu prirodu prekršajnih predmeta i sankcije koje se izriču u prekršajnom postupku, ovakav pristup nije bio u skladu s članom 6. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda koji se odnosi na suđenje pred "nezavisnim i nepristranim sudom".

Pored navedenog, organizacija sistema prekršajnih sudova je bila glomazna, kompleksna i neujednačena i podrazumijevala je postojanje prvostepenog suda u svakoj općini. Nadležnost za odlučivanje u drugom stepenu, kao i po vanrednim pravnim lijekovima, bila je različito regulisana naročito u FBiH. Štaviše, određene vrste prekršajnih predmeta rješavale su komisije za prekršaje pri upravnim organima. Složena struktura podrazumijevala je veliki broj izvršilaca koji su radili na prekršajnim predmetima.

Nadalje, prekršajne sudije imenovane su od strane zakonodavne i izvršne vlasti, a uslovi za imenovanje nisu bili ujednačeni sa onim za imenovanje na poziciju sudije. Sistem disciplinske odgovornosti sudija za prekršaje nije postojao.

Navedeni razlozi rezultirali su kreiranjem Strategije reforme prekršajnog sistema, koja je obuhvatala izradu i usvajanje potrebnih zakona, reorganizaciju sistema za rješavanje prekršajnih predmeta, imenovanje sudija za prekršaje, izradu i primjenu Registra novčanih kazni i edukaciju o primjeni novih zakona i o korištenju Registra.

U toku reforme usvojene su izmjene Zakona o VSTV-u BiH, kojima je propisan prestanak mandata sudijama za prekršaje i postupak imenovanja u redovne sudove koji su preuzeli nadležnost za rješavanje prekršajnih predmeta. Usvojene su i izmjene i dopune entitetskih zakona o sudovima koje regulišu prestanak rada prekršajnih sudova i preuzimanje predmeta od strane prekršajnih odjeljenja redovnih sudova. Usvojeni su entitetski zakoni o prekršajima i Zakon o prekršajima BiH, te niz drugih zakona vezanih za prekršajnu reformu.

Reorganizacija prekršajnih sudova izvršena je spajanjem sudova za prekršaje sa redovnim sudovima, čime su ukinuta 122 prekršajna suda. Pored toga prestale su sa radom i sve prvostepene i drugostepene prekršajne komisije u entitetima. Uspostavljena su prekršajna odjeljenja redovnih sudova. Donesena je odluka o dodatnom broju sudija u redovnim sudovima za rad na prekršajnim predmetima i izvršeno njihovo imenovanje.

Može se konstatovati da je program reorganizacije sudova za prekršaje jedan od najvećih uspjeha u reformi pravosuđa u BiH.

Publikaciju „Desetljeće utemeljenja i rada VSTV-a BiH - Dostignuća pravosudne reforme“ možete preuzeti ovdje.